Yeni ekonomi yönetiminin yol haritasına ilişkin ipuçları gün yüzüne çıktı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile başlayan yeni süreçte ekonomi yönetiminin enflasyonla mücadelede tek aracı para politikası olmayacak. Faiz argümanını piyasa beklentileri doğrultusunda şekillendirecek olan ekonomi yönetimi, tek elden çıkacak kararlar doğrultusunda hareket edecek. Bu doğrultuda, Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun önemi artacağı için enflasyonla mücadelede salt faiz politikasına odaklanan anlayış yerini bütüncül ekonomi paketlerine bırakacak. Bu doğrultuda ekonomi yönetiminin atacağı adımlar şöyle:
Ekonomik büyümenin getirdiği olanaklar geniş çaplı biçimde kullanılacak. Refahın tabana yayılması sağlanacak. Alım gücünün artmasına bağlı olarak piyasada aralıklarla yaşanan talep tıkanmasının da önüne geçilecek. Bu kapsamda asgari ücrete 6 ayda bir ara zam yapmak yerine hayat pahalılığının önüne geçilecek. Bunun için de vatandaşın alım gücü üzerindeki piyasa yükü ortadan kaldırılacak. Doğrudan doğruya beklenti enflasyonuna neden olan koşullar ortadan kaldırılacak.
Cumhurbaşkanlığı uhdesinde kurulan ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın başkanlığının yeni dönemdeki ilk toplantısını yapan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na bu süreçte büyük görev düşecek. Ekonomi yönetiminin tek elden yürütüleceği yeni süreçte, büyümeden sağlanan gelirin tabana yayılmasına öncelik verilecek.
Devlet, tüm kalemlerde tasarrufa gidecek. ‘Kemer sıkma’ politikası olarak adlandırılacak tedbirler bütünü vatandaşa ulaşmadan kamu ile sınırlı kalacak. Eylülde açıklanacak Orta Vadeli Programa odaklanan ekonomi yönetimi, ihracatın hız kesmeden yapılması için özel sektörün beklentilerini kamu desteği ile aşma seçeneğine sıcak bakıyor.
Faiz politikası enflasyondaki gerilemeye bağlı olarak şekillenecek. Dolarizasyonu tersine çevirmek için faiz artışına sıcak bakan ekonomi kurmayları, piyasada oluşan talebe bağlı olarak banka faizleri ile politika faizi arasındaki makas farkının kapanması için çalışacak.
Politika faizi yeni dönemde enflasyonla mücadelede tek argüman olmayacak. Beklenti enflasyonun piyasada yarattığı yüksek fiyatlama algısını kırmak için de çalışılacak.
Piyasaya sunulan ürünlerde serbest piyasa kurallarını da aşan yüksek fiyatlamanın önüne geçmek için denetim sıklaştırılacak. Döviz bazlı ürünlerde fiyat artışının tersine çevrilmesi için dolar kurunda düşüş sağlanarak, piyasaya uzun erimli mesajlar verilecek. Faizde kademeli artışı öngören ekonomi yönetimi, Türk Lirası’nı güçlendirmeye dönük adımlarını da enflasyonla planlı mücadele içinde atacak.
Eylül ayında açıklanacak Orta Vadeli Ekonomik Programı’na (OVP) kadar piyasalarda oluşan beklentiyi karşılamak için devletteki tüm kalemlerde tasarrufu önceleyecek. Ekonomi yönetimi, krediye ulaşım olanaklarını sağlıklı bir zemin üzerine bindirmek için piyasa faizi ile politika faizi arasındaki makası kapatarak, ürün fiyatlarındaki sürekli artış beklentisinin önüne geçecek. Makas farkının kapatılması sadece politika faizinin yükselmesi anlamına gelmeyecek. Kısa vadede bankalar da tersine dolarizasyonun ile birlikte faiz düşürme eğilimine girecek.
Orta vadede ise ucuz krediye ulaşma olanağı artacağı için makas farkının kapanması ve tamamıyla ortadan kalkması bireysel kredi kullanımında düşük faize olanak sağlayacak. Tüccarlar ve ihracatçılar da düşük faizle kredi olanağına kavuşacak.
Çin, ekonomik göstergelerdeki yavaşlamayla birlikte politika faizindeki indirimin ardından krediler için referans kabul edilen gösterge faiz oranlarını da düşürdü. Çin Merkez Bankası (PBoC), 1 yıllık kredi faiz oranını (LPR) yüzde 3,65’ten yüzde 3,55’e, 5 yıllık kredi faiz oranını ise yüzde 4,30’dan yüzde 4,20’ye indirdi. Bankanın kararı, mayıs ayı göstergelerinde ekonomide toparlanmanın yavaşladığına ilişkin işaretlerin görülmesinin ardından geldi.
